نیروی اصطکاک ایستایی یک مفهوم فیزیکی است که به نیرویی اطلاق می‌شود که بین دو سطح صلب در تماس با یکدیگر ایجاد می‌شود و از جابجایی نسبی بین این دو سطح جلوگیری می‌کند. این نیرو معمولاً به عنوان نیروی مقاومت در برابر حرکت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نیروی اصطکاک ایستایی به عنوان عاملی اساسی در مکانیک و ساختمان‌ها در نظر گرفته می‌شود، زیرا بدون این نیرو، اشیاء نمی‌توانند در برخورد با یکدیگر به طور پایدار باقی بمانند و حرکت و جابه‌جایی آنها مشکل خواهد بود.
به طور کلی، نیروی اصطکاک ایستایی برابر با ضربه‌ای است که بین دو سطح صلب در تماس با یکدیگر ایجاد می‌شود و بستگی به ویژگی‌های سطوح در تماس و نیز فشاری که به آنها اعمال می‌شود، دارد. عواملی مانند خشونت سطح، جاذبه و نوع موادی که در تماس با یکدیگر قرار دارند، نیز می‌توانند بر شدت نیروی اصطکاک ایستایی تأثیر بگذارند.
متغیرهای دیگری نیز می‌توانند بر نیروی اصطکاک ایستایی تأثیر بگذارند، مانند زاویهٔ تماس بین سطوح صلب، حرکت نسبی بین سطوح و حتی دما. در برخی موارد، افزایش دما می‌تواند موجب کاهش نیروی اصطکاک ایستایی شود، در حالی که در برخی موارد دیگر ممکن است افزایش دما به افزایش نیروی اصطکاک ایستایی منجر شود.
در کاربردهای عملی، نیروی اصطکاک ایستایی معمولاً برای جلوگیری از لغزش و حرکت غیرمطلوب بین سطوح مورد استفاده قرار می‌گیرد. مثال‌هایی از این کاربردها شامل تعبیه پایه‌های لاستیکی در پایه‌های میز، استفاده از بافت‌های ضد لغزش در کف‌پوش‌ها و استفاده از دیسک‌های ترمز در خودروها هستند.
